โครงสร้างของโพลิเมอร์

โครงสร้างของโพลิเมอร์หรือลักษณะลำตัวและการจัดรูปร่างโมเลกุลของโพลิเมอร์มีหลายแบบขึ้นอยู่กับประเภทของโพลิเมอร์และกรรมวิธีสังเคราะห์ ซึ่งความแตกต่างของโครงสร้างมีผลต่อคุณสมบัติเฉพาะตัวของมัน เช่นความหนาแน่น ความเหนียว ความเปราะ ความยืดหยุ่น ความแข็ง ความใส ฯลฯ โครงสร้างของโพลิเมอร์มีแบบต่าง ๆ ดังนี้
1. โพลิเมอร์แบบเส้นยาวตลอด (Linear Shape) ลำตัวยิ่งยาวจะมีน้ำหนักโมเลกุลสูงขึ้นมีความแข็งแรงสูง ทนความร้อนได้ดีขึ้น โครงสร้างแบบนี้เป็นโครงสร้างของพลาสติกประเภทเทอร์โม-พลาสติก (Thermoplastics)

2. โพลิเมอร์แบบแยกแขนโดยรอบ (Branched Shape) โครงสร้างแบบนี้ทำให้โมเลกุลอยู่ห่างกัน จึงทำให้มีความหนาแน่นน้อย โครงสร้างแบบนี้เป็นโครงสร้างของพลาสติกประเภทเทอร์โมพลาสติก Thermoplastics อีกประเภทหนึ่ง

3. โพลิเมอร์แบบเชื่อมโยงหรือร่างแห (Cross – Linked or Network Shape) โครงสร้างแบบนี้ทำให้โพลิเมอร์มีความหนาแน่นสูง มีความแข็งแรง ทนความร้อนได้ดี โครงสร้างแบบนี้ส่วนมากจะเป็นพลาสติกประเภทเทอร์โมเซตติ้ง Thermosetting

โพลิเมอร์ประเภทเดียวกันแต่มีโครงสร้างต่างกันจะมีคุณสมบัติต่างกันด้วยโครงสร้างของเทอร์โมพลาสติก แบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ
1. พลาสติกไม่มีผลึก (Amophous Plastics) พลาสติกประเภทนี้ประกอบด้วยโมเลกุลที่เรียงตัวอย่างไม่มีระเบียบ โมเลกุลอยู่ห่างกันมากกว่าในพลาสติกมีผลึก ฉะนั้นพลาสติกพวกนี้จะแข็งแรงน้อยกว่า ทนความร้อนได้ต่ำกว่า และเปลี่ยนแปลงขนาดได้น้อยกว่า แต่มักจะใสกว่า นอกจากนี้พลาสติกประเภทไม่มีผลึกยังเป็นพลาสติกที่ไม่มีจุดหลอมเหลว แต่จะมีเพียง “อุณหภูมิที่พลาสติกอ่อนตัว” เท่านั้น ตัวอย่างพลาสติกไม่มีผลึก เช่น Polystyrene, Acrylic ฯลฯ (image) ก) โครงสร้างของพลาสติกไม่มีผลึก ข) โครงสร้างของพลาสติกมีผลึก
2. พลาสติกมีผลึก (Amophous Plastics) พลาสติกที่มีผลึกประกอบด้วยโมเลกุลที่จัดเรียงตัวอย่างเป็นระเบียบ (คือส่วนที่เป็นผลึก) ปนอยู่กับส่วนที่ไม่เป็นระเบียบ ปริมาณของผลึกในพลาสติกประเภทนี้โดยทั่วไปอยู่ในช่วงประมาณร้อยละ 30-98 ขึ้นกับชนิดของพลาสติกและการควบคุมสภาวะทางความร้อน และสภาวะทางกลที่ให้ขณะผลิตพลาสติกการเกิดผลึกในพลาสติกประเภทนี้ทำให้โมเลกุลเข้ามาใกล้กันได้มากกว่าในพลาสติกที่ไม่มีผลึก ฉะนั้นพลาสติกมีผลึกโดยทั่วไปจะแข็งแรงและทนความร้อนได้มากกว่าพลาสติกไม่มีผลึก แต่มักจะขุ่น เนื่องจากผลึกจะทำหน้าที่เป็นตัวกระจายแสงตัวอย่างพลาสติกมีผลึก เช่น Polyethylene, Polypropylene, Polyester, Nylon ฯลฯ